Piyasalar tarafından merakla beklenen Türkiye’nin 2015 performansının sonuçları, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklandı. Piyasa yorumcuları tarafından çeşitli tahminlerde bulunulan ve çoğu kişi tarafından hemen hemen aynı seviyelerde büyümesi tahmin edilen Türkiye ekonomisinin büyüme oranı açıklandı. Açıklanan oran piyasa beklentilerini yanıltmazken, bu büyüme rakamının hangi kalemlerden oluştuğu ve ne kadar sağlıklı olduğu konusunda yorumlar yapılmaya başlandı.
Türkiye ekonomisin 2015 yılında ne kadar büyüdüğü belli oldu. Türkiye İstatistik Kurumu’nun bugün açıkladığı verilere göre, Türkiye ekonomisi 2015 yılında %4 büyüdü. Gayrı safi yurtiçi hasıla sabit fiyatlarla %4 arttı. Piyasa beklentisi büyüme oranının%3,8 seviyesinde olacağı idi. Gayrı safi yurtiçi hasıla, üretim yöntemiyle, 2015 yılında bir önceki yıla göre sabit fiyatlarla %4’lük artışla 131 milyar 289 milyon TL, cari fiyatlarla %11,7’lik artışla 1 trilyon 953 milyar 561 milyon TL seviyesinde gerçekleşti.
TARIM SEKTÖRÜNÜN ORANSAL ARTIŞI YÜKSEK OLDU
2015 yılında, tarım sektörünü oluşturan faaliyetlerin katma değer toplamı 2014 yılına oranla sabit fiyatlarla %7,6 artışla 11 milyar 926 milyon TL olurken, cari fiyatlarla %19’luk artışla 148 milyar 288 milyon oldu. Sanayi sektörünü kapsayan faaliyetlerin toplam katma değeri, 2015 yılında bir önceki 2014 yılına kıyasla sabit fiyatlarla %3,3 seviyesinde 42 milyar 889 milyon TL olurken, cari fiyatlarla %8,5 artışla 457 milyar 340 milyon TL seviyesine çıktı. Son grup hizmet sektörünü oluşturan faaliyetlerin toplam katma değeri 2015 yılında bir önceki yıla göre sabit fiyatlarla %4,8 artışla 78 milyar 257 milyon TL seviyelerinde iken, cari fiyatlarla %11’lik artışla 1 trilyon 120 milyar 756 milyon TL oldu.
KİŞİ BAŞINA GELİR DOLAR BAZINDA DÜŞTÜ
Kişi başına düşen gelirde dolar bazında düşüşler yaşandı. Kişi başına gayrisafi yurtiçi hasıla 2015 yılında cari fiyatlarla 25.130 TL seviyelerinde oluştu. 2014 yılında bu rakam 22.732 TL idi. Dolar bazında kişi başı gayrı safi yurtiçi hasıla değeri 2014 yılında 10.395 ABD doları iken, 2015 yılında 9.261 ABD doları seviyesine düştü.
Gayrı safi yurt içi hasıla sabit fiyatlarla 2015 yılının dördüncü yani son çeyreğinde 2014 yılının son çeyreğine göre %5,7 artarak 34 milyar 77 milyon TL seviyesine çıktı. Bu rakam cari fiyatlarla 2015 yılının son çeyreğinde bir önceki yılın son çeyreğine göre %13,6 artarak 507 milyar 25 milyon seviyesine ulaştı. Sabit fiyatlarla takvim etkisinden arındırılmış gayrı safi yurtiçi hasıla 2015 yılının son çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre %4,1 artış gösterdi. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış gayrı safi yurtiçi hasıla değeri bir önceki çeyreğe göre %0,7 artış gösterdi.
DEVLET HARCAMALARI BÜYÜDÜ
2015 yılında hanehalkları nihai tüketim harcamaları sabit fiyatlarla yaklaşık %4,5 artışla 87 milyar 392 milyon TL seviyelerine yükselirken, cari fiyatlarla %11,4 artışla 1 trilyon 341 milyar 190 milyon TL seviyelerine yükseldi.
Devlet tarafından yapılan nihai tüketim harcamaları 2015 yılında sabit fiyatlarla %6,7 artış göstererek 14 milyar 975 milyon TL seviyelerine çıkarken cari fiyatlarla bu rakam %14,3 seviyesindeki bir artışla 306 milyar 605 milyon TL seviyelerine çıktı.2015 yılında gayrisafi sermaye oluşumu sabit fiyatlarla %3,6’lık artışla 30 milyar 966 milyon TL sevilerine ulaşırken, cari fiyatlarla %12,7’lik artışla 396 milyar 604 milyon seviyesine ulaştı.
İHRACATTA AZALMA SÖZ KONUSU
Mal ve hizmet ihracatı sabit fiyatlarla 2015 yılında %0,8 azalma göstererek 34 milyar 24 milyon TL seviyesine düştü. Bu rakam cari fiyatlarla %12,1 seviyesinde artışla 546 milyar 251 milyon TL seviyesine çıktı. Mal ve hizmet ithalatı 2015 yılında cari fiyatlarla %7,2 artışla 602 milyar 82 milyon TL olurken, sabit fiyatlarla %0,3 artışla 35 milyar 647 milyon TL seviyesinde oldu.
2015 yılın son çeyreğinde hanehalklarının nihai tüketim harcamaları bir önceki yılın aynı çeyreğine göre cari fiyatlarla %11,6 artarken, sabit fiyatlarla %4,7 civarında arttı. Kamunun nihai tüketim harcaması 2015 yılının son çeyreğinde cari fiyatlarla %15,6 artarken, sabit fiyatlarla %8,1 seviyelerinde arttı. Gayrisafi sabit sermaye oluşumu 2015 yılının son çeyreğinde cari fiyatlarla %16,7, sabit fiyatlarla %3,5 artış gösterdi.
Mal ve hizmet ihracatı 2015 yılının son çeyreğinde 2014 yılının son çeyreğine göre sabit fiyatlarla %2,1 artarken cari fiyatlarla bu artış %17,3 seviyelerinde gerçekleşti. Mal ve hizmet ithalatı ise cari fiyatlarla %6,5 artarken, sabit fiyatlarla bu artış tersine dönüp %2,6 azalış yaşandı.